Dziś rozmawiam z dr Magdaleną Helak, ekspertem ds. bezpieczeństwa kolejowego i RAMS, na temat dowodów bezpieczeństwa. Dowiedz się, czym tak naprawdę jest dowód bezpieczeństwa i dlaczego jego precyzyjne zdefiniowanie jest kluczowe. Skupmy się na dowodach bezpieczeństwa określonego zastosowania (SASC) i poznaj kilka istotnych aspektów z nimi związanych. Dowiedz się również, jakie normy są istotne przy ich przygotowywaniu i jakie role muszą być uwzględnione w procesie. Przeczytaj naszą rozmowę, aby poznać ważne aspekty i zobaczyć, jakie dokumenty powinny być uwzględnione w SASC. Na koniec, Magda podzieli się wskazówkami dotyczącymi pracy w roli Safety Managera w transporcie kolejowym. Czy jesteś gotowy na tę przygodę? Przeczytaj wywiad!
Węcej o zawodowych zainteresowaniach Magdy dowiesz się z jej profilu na LinkedIn
Cześć Magda, witaj na moim blogu, cieszę się, że znalazłaś czas, żebyśmy mogli porozmawiać o temacie, który w ostatnich tygodniach jest bardzo gorący, a mianowicie o dowodach bezpieczeństwa. Czym tak naprawdę jest dowód bezpieczeństwa?
Takie pytanie na początku zawsze musi być dokładniej sprecyzowane, o jakim rodzaju dowodu bezpieczeństwa mówimy. Wyróżniamy trzy rodzaje dokumentacji tego typu:
– GPSC (Generic Product Safety Case) – dowód bezpieczeństwa produktu;
– GASC (Generic Applicaton Safety Case) – dowód bezpieczeństwa ogólnego zastosowania;
– SASC (Specific Application Safety Case) – dowód bezpieczeństwa określonego zastosowania.
Posługiwanie się wyłącznie pojęciem „dowód bezpieczeństwa” jest nieprawidłowe i może wprowadzić sporo zamieszania. Pozwól, że w dzisiejszej rozmowie skupimy się kilku wybranych aspektach związanych z SASC, ponieważ to zagadnienie jest bardzo skomplikowane. Przez dowód bezpieczeństwa określonego zastosowania należy rozumieć pewien zbiór argumentów, dzięki którym wykazuje się, że wyprodukowany system spełnia założone wymagania wobec tego systemu w tym wymagania obowiązujących norm, i może zostać przekazany do eksploatacji w sposób niegenerujący zagrożeń dla systemu kolejowego. Oczywiście przy zachowaniu wymagań wynikających przede wszystkim z planu utrzymania, dokumentacji techniczno-ruchowych, jak również warunków bezpiecznego stosowania, tzw. SRAC.
Jakie normy trzeba znać, aby poprawnie przygotować SASC?
Oto kilka z nich:
- PN-EN 50126-2:2018, część 1 oraz 2: Norma ta określa wymagania dotyczące analizy bezpieczeństwa systemu kolejowego. Zapewnia kompleksowe podejście do oceny ryzyka i zapewnienia bezpieczeństwa.
- PN-EN 50128:2011/A1:2020-07: Ta norma dotyczy oprogramowania stosowanego w systemach kolejowych. Określa wymagania dotyczące procesów tworzenia, testowania i utrzymania oprogramowania, aby zapewnić jego bezpieczeństwo.
- PN-EN 50129:2019-01: Norma ta dotyczy systemów sterowania ruchem kolejowym. Określa wymagania dotyczące projektowania, implementacji i utrzymania systemów sterowania ruchem, uwzględniając aspekty bezpieczeństwa.
Znajomość tych norm to absolutne minimum, jeśli chcesz przygotować SASC w odpowiedni sposób. Ważne jest, aby być świadomym i zrozumieć wymogi każdej z tych norm, aby móc skutecznie zapewnić bezpieczeństwo systemu kolejowego.
Czy przygotowanie SASC jest trudne?
Opracowanie samego dokumentu w mojej ocenie nie jest bardzo trudne, jeśli procesy w danej organizacji odpowiadają szczegółowym wytycznym, które są określone we wspominanych wcześniej normach. W tym tkwi cała trudność, ponieważ dowód bezpieczeństwa określonego zastosowania to nie tylko dział bezpieczeństwa, ale też m.in. jakość, serwis, produkcja czy uruchomienia. Rolą opracowującego SASC powinno być pozyskanie niezbędnych danych wsadowych z wszystkich zaangażowanych obszarów, np. informacji o wydaniu danej wersji oprogramowania czy protokołów FAT i SAT.
Musimy sobie powiedzieć, że na SASC składają się dokumenty takie jak: raport walidacji, raport z weryfikacji, Plan walidacji, Plan Bezpieczeństwa i RAM, Plan weryfikacji, raport zarządzania jakością, raport bezpieczeństwa technicznego, a to tylko niektóre.
Jakie rolę muszą wystąpić w dowodzenie bezpieczeństwa określonego zastosowania?
Dowodzenie bezpieczeństwem określonego zastosowania jest niezwykle istotne w celu zapewnienia skutecznego zarządzania ryzykiem. W normach związanych z tym zagadnieniem wskazane są konkretne role, które powinny być obecne w strukturze projektu, należą do nich:
- Koordynator ds. Bezpieczeństwa i RAM:
Normy jednoznacznie wskazują na rolę Koordynatora ds. Bezpieczeństwa i RAM (ang. Safety and RAM Coordinator). Jest to osoba odpowiedzialna za koordynację działań związanych z bezpieczeństwem oraz zarządzaniem ryzykiem i niezawodnością. Koordynator ds. Bezpieczeństwa i RAM odgrywa kluczową rolę w identyfikowaniu zagrożeń, analizie ryzyka oraz wdrażaniu odpowiednich środków kontrolnych.
- Weryfikator:
Rola Weryfikatora (ang. Verifier) jest również istotna w dowodzeniu bezpieczeństwem określonego zastosowania. Weryfikator ma za zadanie dokonywanie niezależnych ocen i weryfikacji systemu, procesów oraz dokumentacji związanej z bezpieczeństwem. Jego głównym celem jest sprawdzenie, czy przyjęte środki kontrolne i procedury spełniają wymagania bezpieczeństwa.
- Walidator:
Walidator (ang. Validator) to kolejna kluczowa rola w dowodzeniu bezpieczeństwem określonego zastosowania. Jego zadaniem jest przeprowadzanie niezależnej oceny i walidacji systemu, procesów oraz dokumentacji. Walidator ma za zadanie potwierdzić, czy przyjęte rozwiązania są zgodne z normami, przepisami oraz ustalonymi standardami bezpieczeństwa. Ważne jest, aby Walidator i Weryfikator byli niezależnymi osobami, aby zapewnić obiektywne i skuteczne zarządzanie bezpieczeństwem.
Co warto wykorzystać w SASC?
W pracy nad SASC warto m.in. uwzględnić Plan Monitorowania Środków Kontroli Ryzyka, opracowany zgodnie z wymaganiami CSM M. Dokument ten jest często wymagany w dokumentach przetargowych. Również wszystkie oceny zmiany, które miały miejsce w ramach Projektu muszą być uwzględnione, warto nie zapominać o tych, które były opracowane wspólne z innym podmiotem, np. zarządcą infrastruktury.
O czym nie można zapomnieć pracując nad takim dokumentem?
Dowód bezpieczeństwa określonego zastosowania jest istotnym dokumentem, który wymaga uwzględnienia wielu czynników. Jednym z kluczowych aspektów, który nie może zostać pominięty, jest niezależność działu bezpieczeństwa od działu technicznego. W tym artykule skupimy się na znaczeniu tego zagadnienia oraz podpowiemy, jak skutecznie nauczyć się stosowania norm związanych z bezpieczeństwem.
Normy, o których mówisz nie są one zbyt przyjemną literaturą 😉 Jak najlepiej nauczyć się stosowania norm?
Rzeczywiście normy to mało zjadliwy kawałek literatury, zgadzam się. Normy dotyczące bezpieczeństwa mogą być trudne do zrozumienia i przyswojenia, zwłaszcza dla osób, które nie mają codziennego kontaktu z nimi. Aby jak najlepiej nauczyć się stosowania norm, zalecam praktyczne podejście. Współpracuj z bardziej doświadczonymi osobami w dziedzinie bezpieczeństwa, którzy mogą przekazać Ci wiedzę i praktyczne wskazówki. Naucz się poprzez praktykę i realizację zadań związanych z normami.
I ostatnie pytanie trochę z innej beczki – jak zostać Safety Managerem w transporcie kolejowym?
Ha ha, to przygoda na co najmniej kilka ładnych lat pracy zawodowej.
Po pierwsze zdobywanie wiedzy i kwalifikacji: Wiedza na temat bezpieczeństwa w transporcie kolejowym oraz odpowiednie kwalifikacje są kluczowe. Możesz rozważyć ukończenie odpowiednich kursów, szkoleń lub studiów z zakresu bezpieczeństwa w transporcie kolejowym. Wiedza na temat przepisów, standardów i praktyk bezpieczeństwa będzie niezbędna w Twojej roli jako Safety Manager.
Po drugie Doświadczenie zawodowe: Zdobądź doświadczenie zawodowe w systemie kolejowym, zwłaszcza w obszarze bezpieczeństwa. Praca w różnych stanowiskach związanych z bezpieczeństwem, takich jak Inspektor Bezpieczeństwa, Koordynator Bezpieczeństwa czy Specjalista ds. Bezpieczeństwa, pozwoli Ci zdobyć praktyczną wiedzę i umiejętności potrzebne do pracy jako Safety Manager.Warto posiadać certyfikaty związane z bezpieczeństwem w transporcie kolejowym, które mogą Ci pomóc w osiągnięciu celu. Na przykład, w certyfikat audytora systemu zarządzania bezpieczeństwem lub IRIS.
Zrozumienie przepisów i standardów branżowych: Trzeba się przyłożyć, aby zaprzyjaźnić się z obowiązującymi przepisami i standardami dotyczącymi bezpieczeństwa w transporcie kolejowym. Należy tu uwzględnić zarówno lokalne przepisy, jak i międzynarodowe standardy, takie jak normy ISO, ale też RAMS i CENELEC.
Kolejną sprawą jest rozwijanie umiejętności przywódczych i komunikacyjnych: Jako Safety Manager będziesz odpowiedzialny za zarządzanie zespołem i komunikację z różnymi interesariuszami. Dlatego warto rozwijać umiejętności przywódcze, zarządzania projektem oraz komunikacyjne. Będzie to obejmować umiejętność skutecznego komunikowania się, zarządzania konfliktami i budowania relacji.
Networking: Buduj swoją sieć kontaktów w branży kolejowej. Nie brakuje ciekawych eventów w Polsce i za granicą, w których można wziąć udział. Uczestnicz w konferencjach, szkoleniach i wydarzeniach branżowych, gdzie możesz poznać innych profesjonalistów z dziedziny bezpieczeństwa w transporcie kolejowego.
Zachęcam i zapraszam, na pewno nie będzie nudno 😉
Dzięki za poświęcony czas!
Dziękuję również.
