6

Utrzymywanie pojazdów kolejowych – rozporządzenie 2019/779

rozporządzenie 2019/779

Jednym z kluczowych rozporządzeń, które będą stosowane od czerwca 2020 r. jest rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/779 z dnia 16 maja 2019 r. ustanawiające szczegółowe przepisy dotyczące systemu certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdów zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 oraz uchylające rozporządzenie Komisji (UE) nr 445/2011.

Jest ono o tyle istotne, że wpisuje się w politykę poprawy dostępu do rynku transportu kolejowego, która od wielu lat jest prowadzona w Unii Europejskiej. Polega to, między innymi, na określeniu wspólnych zasad zarządzania bezpieczeństwem kolejowym. Taka polityka wynika chociażby z dyrektywy 2016/798 w sprawie bezpieczeństwa systemu kolei.

Dotychczasowy system certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie opierał się na rozporządzeniu Komisji 2011/445 w sprawie systemu certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie w zakresie obejmującym wagony towarowe oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 653/2007, o którym pisałem już dłuży czas temu tutaj. Jak widać z jego tytułu – rozporządzenie dotyczyło wyłącznie wagonów towarowych. Nie zmienia to jednak faktu, że system wynikający z rozporządzenia 2011/445 został oceniony przez Agencję Kolejową UE pozytywnie.

Motyw 3 rozporządzenia 779

Po pozytywnej ocenie obecnego systemu certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie w zakresie obejmującym wagony towarowe, skierowanej do Komisji w dniu 11 marca 2015 r. przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej („Agencję”), w dniu 27 września 2018 r. Agencja wydała zalecenie 007REC1004 w sprawie zmiany rozporządzenia Komisji (UE) nr 445/2011

W toku oceny funkcjonowania systemu certyfikacji Agencja analizowała wprowadzenie zarówno obowiązkowej, jak i dobrowolnej certyfikacji podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie, dla pojazdów innych niż wagony towarowe.

Z treści rozporządzenia 2019/779 wynika jednak, że certyfikacja podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie w zakresie wagonów towarowych jest obowiązkowa dla każdego podmiotu zajmującego się utrzymaniem tego rodzaju pojazdów. Czyli będzie dotyczyła ona, w szczególności, zarówno zarządcy infrastruktury, przewoźnika kolejowego czy też dysponenta.

Art. 3 ust. 2 rozporządzenia 779

Certyfikacja podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie, która określa zgodność z wymogami załącznika II, jest obowiązkowa dla każdego podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie:
a) który jest odpowiedzialny za utrzymanie wagonów towarowych; lub
b) który nie jest przedsiębiorstwem kolejowym ani zarządcą infrastruktury utrzymującym pojazdy wyłącznie na potrzeby własnej działalności.

Moim zdaniem z powyższego wynika, że po pierwsze każdy podmiot będący ECM dla wagonów towarowych musi posiadać certyfikat.
Po drugie podmiot, który nie jest ani przewoźnikiem, ani zarządcą infrastruktury, którzy utrzymują pojazdy potrzebne do wykonywania swojej działalności – również musi posiadać certyfikat ECM.

Oznacza to, że w przypadku lokomotyw, zarówno przewoźnik kolejowy jak i zarządca nie są zobowiązani do zmiany posiadanego dotychczas certyfikatu ECM dla wagonów towarowych, jeśli takowy posiadają. Konsekwentnie – jeżeli przewoźnik lub zarządca dotychczas nie posiadają certyfikatu ECM – nie są zobowiązani do jego uzyskania, gdyż zgodnie z rozporządzeniem 779, w zakresie pojazdów innych niż wagony towarowe – zgodność w zakresie wymagań systemu zarządzania utrzymaniem wykazuje się na podstawie posiadanego certyfikatu bezpieczeństwa (przewoźnik) lub autoryzacji bezpieczeństwa (zarządca).
Rozporządzenie 2019/779 milczy na temat wagonów pasażerskich, jednak zasadnym byłoby uznanie, że i w tym zakresie, przewoźnik pasażerski nie będzie zobowiązany do certyfikacji ECM.

Kto więc musi posiadać certyfikat ECM? (Przykłady)

Przewoźnik towarowy, posiadający certyfikat bezpieczeństwa, utrzymujący swoje wagony – TAK
Przewoźnik towarowy posiadający certyfikat bezpieczeństwa, utrzymujący wyłącznie swoje lokomotywy – NIE

Zarządca infrastruktury, posiadający autoryzację bezpieczeństwa, utrzymujący swoje wagony towarowe – TAK
Zarządca infrastruktury, posiadający autoryzację bezpieczeństwa, utrzymujący wyłącznie swoje lokomotywy – NIE

Warsztat utrzymaniowy, wykonujący na zlecenie zadania związane z utrzymaniem pojazdów kolejowych – TAK – dla każdego rodzaju pojazdów

Dalsze zmiany w stosunku do rozporządzenia 2011/445

Nowością jest sama treść art. 4 rozporządzenia 2019/779, który odnosi się do elementów krytycznych dla bezpieczeństwa. Przepis ten niejako nakłada obowiązek współpracy podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie z producentami taboru, polegającej na przekazywaniu informacji w zakresie utrzymania pojazdów kolejowych, które wykracza poza normalne zużycie, co może stanowić element krytyczny. Następnie producent powinien przeprowadzić ocenę ryzyka aby potwierdzić, czy dany element jest krytyczny dla bezpieczeństwa. Oprócz powiadomienia producenta, w takiej sytuacji podmiot odpowiedzialny za utrzymanie powinien powiadomić sektor kolejowy. W pierwszej kolejności powinien być to Prezes UTK oraz Agencja Kolejowa UE. W tym celu można skorzystać z oprogramowania udostępnionego przez Agencję.

Ciekawe rozwiązanie zostało wprowadzone do art. 5 rozporządzenia 2019/779. Przewiduje ono obowiązkową współpracę pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za utrzymanie (ECM) a producentem taboru lub podzespołów, w zakresie zarządzania przekazywanymi informacjami dotyczącymi utrzymywanych pojazdów, co ma na celu ułatwienie procesu utrzymania. Szczegółowe wyliczenie informacji, które powinny być przekazywane, sposób ich przekazywania, posiadane w tym celu procedury wynikają z załącznika II do rozporządzenia 779.

Jakub Tomczak

Jestem prawnikiem, miłośnikiem kolei, fotografii analogowej oraz hobbystycznym blogerem. Na tym blogu piszę o sprawach ważnych dla kolei w Polsce i Unii Europejskiej.

6 Comments

  1. Panie Jakubie
    Czy w świetle aktualnie obowiązujących przepisów, certyfikat ECM musi posiadać posiadacz taboru (wagony towarowe), nie będący przewoźnikiem? Wagony są podnajmowane dalej.

  2. Dobry Wieczór Panie Jakubie,

    od dłuższego już czasu zastanawiam się nad rozpoczęciem działalności w branży kolejowej w zakresie obowiązków rewidenta taboru oraz utrzymaniem taboru. Muszę w tym miejscu dodać, że uprawnienia rewidenta taboru nabyłem poza granicami kraju (DB Cargo AG, CMR Mitte, Seelze). Z pisma, które otrzymałem z UTK wynika, że mógłbym złożyć wniosek o uznanie tychże uprawnień w Polsce. Pomijając to chciałbym się dowiedzieć, czy w myśl regulacji krajowych wymagany jest ważny certyfikat ECM dla tego typu działalności, czy też wystarczy złożyć wniosek o certyfikat w zakresie funkcji systemu utrzymania i po jego wydaniu oferować usługi w w/w branży? Pozdrowinia z Osnabrück Patrik.

    • Dobry wieczór, jeżeli chodzi o utrzymywanie taboru, jako uslugi świadczone na rzecz innych podmiotów, np przewoźników kolejowych, certyfikat ECM jest wskazany.

  3. Dzień Dobry Panie Jakubie.
    Ja w sprawie art.4 z rozporządzenia 2019/779. Otoż z Pana wypowiedzi wynika że jest wzajemna odpowiedzialność producenta oraz ECMa-bardziej w strone ECMa za wskazanie elementów krytycznych mających wpływ na bezpieczeństwo w pojazdach kolejowych. A czy nie jest tak że to producent elementu tworzy „listę” takich elementów i w momencie montażu bądź dostawy do ECMa przekazuje ta informację (listę) wraz z analizą ryzyka.? Kolejne punkty rozporządzenia mówią o obowiązku nałożonym na ECMa że w trakcie eksploatacji/utrzymania ECM ma obowiązek obserwować/analizować elementy wskazane przez producenta i o jakichkolwiek odchyleniach informować, jak również w przypadku wystąpienia zużycia/uszkodzenia innego elementu nie występującego na liście wskazanej przez producenta, ECM ma powiadomić o fakcie zaistnienia producenta i producent przystępuje do ponownej analizy. Oczywiście ze swojej strony ECM również przeprowadza zgodnie ze swoimi pyrodurami ocenę ryzyka na daną okoliczność.
    Jeżeli się mylę to proszę o wyprostowanie.
    Ale nie byłoby wiarygodna dla mnie ocena ryzyka dla elementów krytycznych przeprowadzanych przez ECM i stwarzanie równolegle z producentem listy elementów krytycznych dla eksploatacji/utrzymania, gdzie ECM nie uczestniczy w produkcji. montażu czy też faktu zakupu podzespołów do stworzenia danego pojazdu, podzespołu do pojazdu. Skłaniam się do wyrażenia zdania że to producent ponosi odpowiedzialność jako wytwórca a potem gwarant i określenie przez niego listy elementów niejako stanowi ochrone w zakresie późniejszej odpowiedzialności.

  4. Panie Jakubie,
    Czy w świetle nowego rozporządzenia 2019/779, posiadacz ciągnika szynowo-drogowego, będący zarządcą infrastruktury (prywatna bocznica kolejowa), który wykorzystuje go tylko na potrzeby własnej działalności jest zobowiązany do wykazania zgodności z wymaganiami załącznika II?

Leave a Reply to Patrik-S Cancel reply